S&P Türkiye’nin talep edilmemiş kategorideki (unsolicited) ülke notunu yukarı yönlü revize etmiş olmakla beraber, tahsis ettiği notlar, Türkiye’nin mevcut yükümlülüklerini karşılamada kapasitesinin hala düşük olduğunu ve gelecek için derin endişelerin hala devam ettiğini belirtmektedir. S&P, 03.04.2024 tarihli raporunda, Yerel seçimlerin ardından, dış dengelenmenin de etkisiyle para, maliye ve gelirler politikası arasındaki koordinasyonun iyileşeceğini düşündüğünü iler sürerek ve genel olarak ekonomik Dengeleme gerekçesiyle Türkiye’nin uzun vadeli talep edilmemiş (unsolicited) ülke notunu “B” seviyesinden 'B+' Seviyesine Yükseltti ve pozitif olan Görünüm notunu ise tekrar pozitif olarak belirledi.
Ülkelerin geri ödeme kapasiteleri açısından rating notasyonlarının içerisinde uluslararası uzun vadeli not olarak yer alan “B” ve “B+” notlarının her ikisi de “Düşük Seviye” aralığını temsil etmekte ve Türkiye’nin mevcut yükümlülüklerini karşılamada kapasitesinin düşük olduğunu ve gelecek için endişelerin devam ettiğini belirtmektedir.
S&P’nin Türkiye hakkında belirlediği bu seviye bizzat realize olaylara değil, beklentilere ve tahminlere göre şekillendirilmiştir. Derecelendirme kuruluşlarının notasyonlarında yatırım yapılabilir BBB- seviyesinin altında kalan spekülatif seviye notlarının tamamında gerçekleşen olaylardan ziyade daha çok rating analistlerinin ve komite üyelerinin beklenti ve öngörülerine dayanılarak rating aksiyonları şekillendirilmektedir. Bu kural çerçevesinde, S&P’nin Türkiye hakkında belirlediği bu seviye olaylara değil beklentilere göre şekillendirilmiştir. Beklentilere göre belirlenen derecelendirme notlarının bir sonraki değerlemede hangi yöne evrileceği oldukça değişkendir.
S&P, Merkez bankasının Türk lirasındaki değer kaybını sınırlamasına dayalı olarak önümüzdeki iki yıl içinde portföy girişlerinin artacağını ve cari açıkların daralacağını, enflasyonun ve dolarizasyonun düşeceğini öngördüğünü belirtmiştir.
Ulusal ölçekteki notların 'trA/trA-1'den iki kademe yukarı taşıyarak 'trAA-/trA-1+'ya yükseltilmesi oldukça önemlidir. Zira, Uluslararası Yerel Para Cinsinden Rating notları, Yerel Para cinsi yükümlülüklerin yerel para yaratarak ödeyebilme kabiliyetinin arttığını belirtmektedir. Ancak bilindiği üzere Uluslararası Yerel Para Cinsinden Rating notları, kur kontrollerini veya transfer, konvertibilite risklerin göz önüne almaz.
Sermaye ve ticaretin kontrol seviyesi, Dünya ekonomileriyle bütünleşme, Hukukun Üstünlüğü, Fiyat Kontrolü ve istikrar alanlarında gözle görülür herhangi bir gelişme görülmediği halde, S&P’nin (T&C) Transfer ve konvertibilite değerlendirmesinde Türkiye’nin notlarını 'B+'dan 'BB-'ye revize etmesi çok daha önemli bir gelişme olup, özel sektörün borç ödeme kapasitesinin biraz daha iyileştiğini belirtmiş olmaktadır. Zira, Transfer riski değerlemelerinde, özel kişi ve kurumların yeterli fon ve likiditeye sahip olmasına rağmen hükümetlerin kararları, kısıtlamaları ve uygulamaları nedeniyle ulusal para cinsinden olmayan sınır ötesi borçlarını ödemede engellerle karşılaşma halidir. Dolayısıyla transfer riski kamu kesimini de ilgilendirmekle birlikte daha çok kamu dışı borçluları ilgilendiren bir risktir. Nicel değerlendirme kapsamında bir ülkede T&C risk düzeyi, dört bileşenin bir ağırlıklı ortalamasıdır. Bu bileşenler; Sermaye ve ticaretin kontrol seviyesi, Dünya ekonomileriyle bütünleşme, Hukukun Üstünlüğü, Fiyat Kontrolü ve istikrar şeklinde gruplanır.
Orhan Ökmen
Başkan
Sesmir Kurumsal ve Finansal Danışmanlık A.Ş
***
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir.Yatırım danışmanlığı hizmeti ; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır.Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabılır.Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.